قطعات

په داناو کښې کم عقل ناست دانا شي
نابيناؤ کښې بينا هم نابينا شي
چې همت اؤ عمل ونۀ کړي اقباله
د اعلےا و نه اعلےا آخر ادنےا شي
کۀ څوک زر کاله ژوندے وي خو آخر مري
په دې نۀ ده چې به ورستو کۀ به زر مري
دا دنيا دارالعمل دے کۀ پوهيږې
چې څو رخت به کړي د لارې او بشر مري
تش په تدبير باندې څۀ نۀ جوړيږي
دے له تدبير سره عمل ضروري
منزل په کور کښې چا موندلے نۀ دے
منزل له پاره دے مزل ضروري
وخت شو بدل، بدل انداز غواړي
نوې نغمې اؤ نوے ساز غواړي
دا فرسوده رسمونه ختم کړئ نور
د زمانې سره پرواز غواړي
زۀ حيران يمه د خپل وطن نظام ته
هر عضو ئ لکه اوښ غوندې بد رنګ دے
کۀ کوږوالے د يو لوخي وے نو خير وۀ
دلته حال د پجې ټولې په يو رنګ دے
شروع شو نقل په سکولونو کښې اوس
څوک څله سر خوري کتابونو کښې اوس
اوس نالائقه لائق يو شان له دي
ډګرۍ خرسيږي دوکانونو کښې اوس
آذادي ښائسته نعمت دی په جهان کښې
د قيدي نه تپوس وکړه په زندان کښې
کۀ پنجره ورله د سرو زرو کړې سازه
طوطي خوښ دے په ځنګل اؤ بيابان کښې
دغه عشق به څۀ پۀ عشق حساب کاندې
چې هوس اؤ اور د ګېډې ئ کړي لاندې
عاشقي د سرې اور دے ټوقه نۀ ده
په روح څله د کوهکن اؤ مجنون خاندې
دواړه سترګې مې نيول دي ستا په لارو
سرۀ ګلونه مې ښيندل ستا په لارو
زۀ اقبال دې د مودو نه انتظار کړم
ازغي ولې چا کرل دي ستا په لارو
مخ خو مخ مې د جانان دې چې مخ بولم
نور مخونه راته شو توره بلا
عشق احساس مې د هوس دزړۀ نه وويست
په ځان نۀ پوهېږم مرد يم کۀ هيجړه
چې چرته ګورمه ارزانې نن زما وينې دي
خو سوچ پکار لږ په دې چې آخر بيا وينې دي
چې توياوې د پردۍ وينې ولې دا هېره وې
د هر چا خپلو په رګونو کښې هم دا وينې دي
چې یې نظر پاس په اسمان باندې وى
ښکاره د نمر لکه جهان باندې وى
لکه شاهين په اوچت غرونو اوسه
توقير د زاغ کله ډېران باندې وى
کوم ځائے ته لاس کومه هلته تار خوزى
ګوډاګے څومره مزېدار خوزى
مونږه لا دوست او دښمن نۀ پېژنو
ششت مو خطا زمونږ ګوذار خوزى
مونږ د اندېش وصيت نۀ غورزه وو
ملګرو مونږه روړه کوټ کړو غزل
پخپله خپله څهره نۀ پېژنى
داسې د دوړو لاندئ پټ کړو غزل
امن زمونږه د بقا ضامن دے
امن زمونږ د روڼ صبا ضامن دے
بغېر د امن نه ورکېږو روڼو
امن مو ملک کښې د ښکلا ضامن دے
څوک دى زمونږ کور کښې لاسونه وهى
څوک دى زمونږ زېلې ښاخونه وهى
ښاپېرکان او زاغان څوک دى اخر
زمونږ تنکۍ غوټۍ ګلونه وهى
امن د هرې مسئلې حل دے
امن د لوې د واړې حل دے
بغېر د امن نه دوزخ دے جهان
امن اوبۀ دى د لمبې حل دے
هر خواه نعرې د امن امن وهم
امن د چا لاس کښې دے څوک راکړى
فهم په ګېډه دانشور اوخوړو
هغه جواب مونږ له ډوک پوک راکړى
نوم په خوله د امن اخلى
مونږه جنګ ته ټېل وهى
د ټګۍ لاس راکوى
ښه ګړنګ ته ټېل وهى
زۀ په چا اوکړم اعتبار
زۀ په چا اوکړم يقين
هر سړے د خپل مطلب دے
امريکه ده او کۀ چين
چې خانان وو نوم یې ورک دے
فقیران وو نوم یې یاد دے
دغہ حال د بل چا نہ دے
زما جد او د اجداد دے
ماتہ خواږۂ پہ خوا کښې مۂ ږدہ زۂ بیا پال نۂ کوم
ستا پہ دیدن چې ایښودے شی د سر خیال نۂ کوم
دخپلو سترګو نہ چشمې لږ د حسد لرې کړہ
تہ پہ قسم اووایہ دا چې زۂ کمال نۂ کوم ؟
یو امیر لہ سزا نیشتے غریب ګېر دے
چوپټ راج دے زما ملک کښې څۂ اندھېر دے
جج، فوجی ، لیډر لہ پارہ قانون نیشتے
عام سړی لہ پارہ جوړ دغہ ھېر پھېر دے
چې پوھہ نۂ وو د غزل پہ مزاج
ھغوي غزل روان کہ خپل پہ مزاج
نہ اشارہ نہ کنایہ پېژنی
چرتہ رېښم ‘خامتا شډل پہ مزاج
ھسې ټوپ مۂ وھہ سر تہ
چې راپرې نۂ ووځې بېرتہ
مېځنۍ لارہ اختیار کا
خوار بہ نۂ شې تۂ ھیچرتہ
ګوھر تہ

ملګریا تۂ ھم ځې لہ کارہ اوځې
چرتہ د راز صاحب پہ لارہ اوځې
پہ ھر تقریب کښې ګډون ګران کار دے
بیا بہ ھر لیک نہ پہ ھوارہ اوځې
خلیل تہ

دومرہ خدمت کول ھم ګران کار دے
پرېښے مې خپل درتہ ھر وران کار دے
دومرہ بارونہ بہ دې ملا ماتہ کړي
پہ سر دې ھر یو د تاوان کار دے
دغہ یو سړے چې څومرہ پھلوان دے
دے یواځې بل طرف تہ ټول جھان دے
کۂ پہ ژوند یې نظر واچوې شروع نہ
د یو جہدِ مسلسل نوم عمران خان دے
د غلو ملګری تہ بہ غل وایُو
پہ کومہ خُلہ بہ ورتہ خپل وایُو
پټې کړو سترګې حقیقت نہ څنګہ
لس جمع لسو تہ بہ شل وایُو
دا خېر خواہ دي د اولس کۂ دښمنان دي
چې د غلو سرہ ولاړ څوک پہ مېدان دي
چې پہ تلہ کښې ئې فرق ښکارہ ښکاری
یقین څنګہ اوکړم صاحبِ میزان دي
دا دروغ دی کۂ څوک وائی جمہوریت دے
د شروع نہ پہ دې ملک کښې امریت دے
راج د یؤ او څہرہ بلہ وی پہ مخہ
زما وروڼو دغہ څۂ منافقت دے
چې زغملے شې صبا دغہ ھمرہ ژور کا
دا فلک بہ دې د کبر جام نسکور کا
پہ پوہ ماہ کښې بہ شې لیکہ اباسینہ
دا چې اوړی پشکال کښې دومرہ شور کا
ھغہ پہ زور رانہ عزت غواړی
بدل د بدو محبت غواړی
خویونہ واړہ د بادشاہ سلامت
سر باندې تاج د جمہوریت غواړی
یقین مې نۂ راځی چې تاج مړ دے
د بډھا پلار د زړۂ علاج مړ دے
مرګیہ لږ شان بہ دې وار کړے وے
ډېر دې بې وختہ پہ تاراج مړ دے
څۂ تعجب دے چې دې خپل ژاړی
پردی دې ھم ځوانی غندل ژاړی
پہ انړولی ګل دې لاس واچؤۂ
ګلچینہ باغ دې پہ یرغل ژاړی
لا جوړ شوی چرتہ ہغہ شاہکار نۀ دے
لاس ایستلی کاریګر چې لہ کار نۀ دے
تخلیق کېری نوی نوی جھانونہ
ښکارہ شوے ورتہ زوړ مزېدار نۂ دے
شعر کار د هر چا نۀ دے علم غواړى
د شاعر نه خلوت غواړى بزم غواړى
دخوشحال وېناده شعردسالک کاردے
شاعرۍ باندې پوهېدۀ هم فهم غواړى
مونږہ خپلې د انا وژلے خلق
د دنیا ھم د اشنا وژلے خلق
خپل د جرم نہ خبر نۂ یو چې څۂ دے
بې تقصیرہ بې ګناہ وژلے خلق
ناڅاپہ راشہ چې بھار راشی
زړۂ ناقرارہ لہ قرار راشی
ځما لہ ځانہ پاسېدل دے اعتبار
ځما پہ ځان باندې اعتبار راشی
دلتہ کښې غاړہ غړول جرم دے
د صاحب حکم ماتول جرم دے
دلتہ منې نو بس طاقت بہ منې
د خداے حکم ھم منل جرم دے
یو سړے دے ټول نظام سرہ پہ جنګ دے
کہ پوھېږې پرې اے قامہ ستا پہ ننګ دے
سرۂ او سپین یې پہ نظر خاورې ایرې دی
د دوھې پہ غاړہ ناست دے خو اورنګ دے
دومرہ ھم مۂ زیاتوہ دا د نفرت اور
مړ بہ نۂ کړې کہ لہ سرہ شۂ اوچت اور
کہ یو ځل چرتہ پہ زړونو کښې اور کوز شو
تر قیامتہ بہ کم نۂ کړی بیا حدت اور
وطنہ غم دې د جانان ھېر کۂ
سر پہ تا ږدم مانہ دې ځان ھېر کۂ
د بچہ ثقہ بچی لہ کومہ راغلل
د نادر شاہ افشار تالان ھېر کۂ 
 دا د بادشاہ سلامت خیال کښې ځیناور دے خلق
خو وخت بدل دے اوس د ھر څۂ نہ خبر دے خلق
ھر سړے پېژنی خپل حق او خپل حق غواړی
ډېر غولېدلے د دروغو پہ منتر دے خلق
زۂ ھیڅ نۂ یمہ جانانہ تا اسمان کړم
زۂ ورخاړے پہ چمن کښې تا رېجان کړم
ما کښې څۂ دی زۂ چې ځان تہ نظر اوکړم
د غر کاڼے وم تا لعل د بدخشان کړم
وطنہ ستا حالات بہ څنګہ ښۂ شی
د ساز و غل فرق چې دلتہ نۂ شی
څوک ټوپ واښۂ اورېبی یا اوسېزی
دواړہ برابر دې چې انجام بہ څۂ شی