دروېش درانی
نوم عبدﷲ تخلص دروېش د پلار نوم احمد شاہ قام څنګہ چې لۀ نومہ ښکارہ دہ جمال زی درانی دی ۔
پہ ضلع پشین ګلستان کښې کال ١٩٥٣کښې پېدا شو ۔ پہ انګرېزۍ او پښتوادب دواړوکښې ایم ای دی
دنظم او غزل دواړو شاعر دی ۔ زمونږ یو مشر لیکوال چې اکثر تذکرې دہغۀ دي دشاعر د تعلیم د ہغۀ د ملازمت پہ جزئیاتوکښې بلا ضرورت بوخت شي ۔ خو چې د شاعر د شاعرۍ اسلوب خبرہ شي بس پہ یوڅو جملو اکتفا اوکړي چې د لوستونکي ادبي تندہ ہډو ماتہ نۀ شي ۔ شاعرۍ لۀ پارہ د ډېر علم او لوی منصب ضرورت نیشتی۔ دا ګارډګفټېډ دہ خصوصاً پہ پښتو شاعرۍ کښې ډېر داسې مثالونہ موجود دي چې زمونږ ډېرکم لوستو شاعرانو ډېرہ ښکلې شاعري کړې دہ لکہ مقید ،خاطر،ګلستان ،رحمت شاہ سائل او کرامت غمګین وغېرہ البتہ علم سرہ وسعت نظر پېدا کېږي ۔نظم یو میکانکي عمل دی د شاعر پہ ذہن کښې یو خیال د مخکښې نہ موجود وي۔ شاعرورلہ د نظم شکل ورکړي خو غزل ابتدا د امد نہ کیږي کلہ شعر نیم اوشي او کلہ پورہ غزل ۔ د اورد غزل عموماً بې خوندہ وي ۔ دې عمل لہ مونږ پہ سائنسي انداز کښې داسې بیانولی شو دا خیالات احساسات د شاعر پہ لا شعور کښې د مخکښې نہ پراتۀ وي یوہ ورځ ورلہ شعورد ګویائې طاقت اوبخښۍ ۔پہ غزل کښې محبوبیت محبوب سرہ پېدا کېږي دا محبوب حقیقي وي کۀ مجاز ۔ څومرہ د یو شاعرمحبوب ډېر ښکلی وي پہ جذباتو کښې بہ چې څومرہ پاکیزګي وي دومرہ بہ د شاعر پہ شعر کښې علویت وي ۔ دروېش ہم د یو محبوب پہ دام کښې ګېر دی ۔ د ہعۀ د اکثرو غزلیاتو محور د ہغۀ محبوب دی۔ دې سرہ د ہغہ پہ غزل کښې تغزل پېدا شي ۔ د جرس ګڼہ جولائي ستمبر کال ١٩٩٥ کښې پہ ص١٦٧ باندې راشد کنډي لیکي چې دروېش دراني خپل پہ غزل کښې دداسې علامتونو نہ کار اخستی دی چې د نوې زمانې سرہ سمون خوري ۔
غزل
و دوو مئینو تہ بیلتون لکہ لمبہ شي اخر
یو د لرګي پہ ډول ورک او بل ایرہ شي اخر
ستا دورنګي بہ تل تر تلہ پټہ پاتې نۀ شي
دا د مار ژبہ بہ ہم خلقو تہ ښکارہ شي اخر
دلتہ د یار د مخ تاثیر پہ ہر شي باندې کېږي
دلتہ د کاڼي غوندې زړۀ ہم ائینہ شي اخر
لۀ یوۀ زړۀ اخلې قدم او پہ بل باندې ئې ږدې
جانانہ ہسې نۀ چې ماتہ دا زینہ شي اخر
دروېشہ شونډې د جانان چې مې پہ خیال کږې ګرځي
مړاوې ګلاب کہ مې پہ لاس کښې وي تازہ شي اخر
غزل
چې ډکہ وي لۀدردہ او لۀ غمہ ای جانانہ
ګڼي ستا عاشقان ہغہ لار سمہ ای جانان
پہ کوم نامہ دې اوبولم پہ کوم لقب دې یاد کړم
ای یارہ ای نګارہ ای صنمہ ای جانانہ
دا رنګہ راتہ اوګورې چې کړي ہر یو باڼۀ دې
زما د ژوندانۀ یوہ شپہ کمہ ای جانانہ
شاید ستا عاشقانو ہغہ شپہ ژړلي نۀ وو
ګلان ووسحر پاتہ بې شبنمہ ای جانانہ
ګرمي د ہر سفر وہ دروېش تہ بې اثرہ
چې لاړ ستا پہ سایہ کښې څو قدمہ ای جانانہ
دروېش درانی پہ عروضو کښې دم وہي خو د پښتو د عروضو سرہ نۀ لږي سمندر خان سمندر خپلہ شاعري د عروضو مطابق کولو کوشیش کړی دی ځکہ ترې ځائی پہ ځائی شعر بې وزنہ بې بحرہ شوی دی
د پروګرام دوران کښې پرې ښہ تفصیل سرہ خبرې اترې شوې دي ۔ پہ دروېش دراني کښې ہم دا نقص موجود دی مثال پہ طور لکہ داولني غزل د درئیم شعر اولنۍ مصرعہ، څلورم شعر اولنۍ مصرعہ ہم دغہ کېفیت لري ۔ پښتو،اوستا،سنسکرت ،فارسي او انګرېزي وغېرہ ارین ژبې دي ددوي د بحر وزن تعین پہ سېلابونو کېږي عروضو سرہ پہ پښتو کښې د لفظونو ہئیت تہ نقصان رسي ۔ د سمندر خان سمندر دا تجربہ پہ پښتو کښې ناکامہ شوې وہ ۔د ھغۂ پہ دې کاوش د ھغۂ پہ ژوند کښې پوھانو ټکونہ کړی وو ۔