سلیم راز
د سلیم راز پہ ژوند اوفن باندې پہ کتابونو ،رسائیلو اخبارونو کښې ډېر څہ لیکلی شوي دي۔دسلیم راز خاکې لیکلې شوې دي ۔ چې کوم ځائی کښې ادبي پروګرام وي صدارت یامہمانې خصو صي بہ راز صېب وي ۔دراز صېب نہ علاوہ داحق د بل چا نۀجوړېږي ۔ سلیم راز صېب د لوې سرہ لوی او وړکي سرہ وړکی د ی ۔ د سلیم راز شخصیت ژوندی ادب دی ۔سلیم راز یو شاعر ادیب دانشور صحافي او سیاستدان دی ۔ سلیم راز دمارچ دمیاشتې پہ۲۹ نېټہ پہ کال ١٩٣٩ء کښې د ملک امان خان کرہ پہ سوکړامبار ډېر د ہشنغر پہ خاورہ سترګې پرانسې دي ۔ خو سلیم رازپہ بنیادي طور د ہزارې د تحصیل بټګرام دعلاقہ ټیکرۍ د خټونو د کلي دی ۔ پہ قام ملکال سواتی او د معززې کورنۍ فرد دی ۔ دملکالو نیکۀ پہ سواتي کښې قاضي وۀ چې پہ جدبا تورغر کښې خخ دی د ترقي پسندۍ تحریک شروع کېدوسرہ د ترقي پسندۍ اثرات پہ پښتوادب کښې شروع شوي وو خو باقاعدګۍ سرہ د ازادۍ نہ ورستو دترقي پسندۍ تحریک پہ پښتون خوا کښې زور اونیوۀ ۔ سلیم راز د کاکا جي صنوبرحسېن پہ قدم قدم کېښود او دومرہ مخکښې لاړ چې د اردو پہ ترقي پسندو کښې ہم پېژندګلو پېدا کړہ اوتسلیم کړے شو ۔ ۔ سلیم راز یو منلی صحافي دی د ہغۀ پہ ملکي او انټر نېشنل حالاتو باندې ژور نظر دی ۔او ډېر ۔ښۀ یې پرې لیکل کړي دي ۔ د تنقید پہ مېدان کښې یې نوم پېدا کړی دی۔ دسلیم راز کتاب “تنقیدې کرښې “د تنقید پہ لړ کښې یوہ نوې اضافہ دہ د پښتوادب سترو لیکوالو ورتہ پہ درنہ سترګہ کتلي دي ۔سلیم راز د شاعر پہ توګہ غزل اونظم دواړو کښې یدې طولہ لري ۔د ترقي پسندۍ سرہ حقیقت پسندي دشعر شعار اوګرځي اوشعر نہ د خېبر تړہ جوړہ شي ۔ سلیم راز د ژوند پہ ابتدائي ورځو شپو کښې بہ ډېر روماني غزل لیکۀ۔ خو دترقي پسند خېالاتو د خپلہ ولو ورستو ہم د ہغۀ غزل دومرہ ستغ سپور شوی نۀ دی-سلیم راز د پښتو غزل لمن ښہ فراخ کړې دہ پہ غزل کښې د بینالاقومي ترقي پسندو لکہ د ماوزی تنګ،لېنن د مارکس وغېرہ ذکر موندی شي ۔ او پہ غزل کښې یې جدامقام جوړکړی دی۔ ددغہ ځانګړي مقام لۀ کبلہ چې کلہ د غزل تاریخ لیکلی کېدۀ دسلیم راز د ذکرنہ بغېر بہ نیمګړی وي ۔د رازصېب دشاعرۍ دوہ مجموعې چاپ دي یوہ زړہ د زخمونوسپرلےچې اوس ناپېد دہ او بلہ ،زۀ لمحہ لمحہ قتلېږم۔غېر مطبوعہ نظمونہ او غزلې یې موجود دي د غزل یو دوہ نمونې
غزل
موسکې پہ تصورکښې د خوبونو تصویرونہ
را مخکښې چې شي کلہ د یادونو تصویرونہ
څۀ خلق تش پہ کرښو رنګېني د ژوند پېدا کړي
څۀ خلق کړي بد رنګہ پہ رنګونو تصویرونہ
مونږ کړی یو تصویرسرہ خپل لوظ ماتوی نۀ شو
دا خلق څۀ رنګ مات کړي د لوظونو تصویرونہ
ثبوت او شہادت مو د خلوص او صداقت دی
شیشې کښې د خبرو مو د زړونو تصویرونہ
احساس کۀبل د درد کۀ یو پوټی ځان کښې پېدا کړي
پخپلہ بہ ګویا شي د زخمونو تصویرونہ
څۀ اوشو پہ وطن کښې څۀ کېږي بہ وطن کښې
ہرمخ باندې زړوند دي دسوالونو تصویرونو
کېنوس د شاعرۍ موفراخہ کړو پہ خیالاتو
مونږ رازہ داسې جوړ کړل د لفظونو تصویرونہ
غزل
دا څۀ حال دی چې اظہار د محبت کولی نۀ شو
ډېر بې حسہ یو یارانو بغاوت کولی نۀ شو
مونږ د مینې سفیران یو چې ہر ځائی یو مینہ وېشو
دا فطرت مو دی چې چانہ ہم نفرت کولی نۀ شو
داسې ژبہ اوقلم کۀ سلامت وي څۀ مطلب یې
چې تبلیغ پرې د ښکلا اوصداقت کولی نۀ شو
دا تیرې بہ مسلط وي پہ ژوندون زمونږ او ستاسو
چې تجدید د پیر روښان د راویت کولی نۀ شو
ستا دا جبر ہسک سرونہ زمونږ څۀ رنګ ټیټوی شي
مونږ چې مینہ کښې خودارہ یو منت کولی نۀشو
پہ ټول ښارکښې انتہا د ستمونو دہ چې کېږي
شېخ فرید پسې مو نیت دی شکایت کولی نۀ شو
پہ دا دور د بوجہل څۀ دا رنګې ګونګیان شو
چې خپل د کلام ہم رازہ تلاوت کولی نۀ شو