محمد دين مقيد
نوم محمد دين تخلص مقيد علاقه جنوبي اضلاع ټل۔ پيدائش ۱۹۱۹ء۔ او وفات کال ئې ۱۹۶۴ء دے۔
محمد دين مقيد يو پيدائشي او روايتي شاعر دے هغه ځان د غزل شاعر ګڼۀ ،خو هغه د ڼطم هم ډېر ښۀ شاعر ؤ۔د غزل نظم نه علاوه قطعه او رباعي ئې هم د شاعرۍ مېدان ؤ،په چاربېته ئې طنع ازمائي کړې ده،د محمد دين مقيد د شاعرۍ څلور مجموعې چهاپ دي۔(۱) ديوان بې مثال (۲) د زړۀ لوګے (۳) پټ سپرلے (۴) ورستي ګلونه په دې ټولو مجموعو کښې غزل سره سره د نظم ئې هم سر څڼه کړې ده۔
د غزل په سفر کښې هاغه شاعران شامل دي چې د کومو په غزل کښې څۀ نه څۀ انفراديت موجود وي،محمد دين مقيد يو روايتي شاعر دے،هغه په غزل په هغه روايتي انداز کښې ليکلے دے ځان له جدا اسلوب په جوړؤلو کښې نۀ دے کامياب شوې ،خو د هغۀ په شعر کښې د خالص شاعرۍ ډېرې ښي نمونې په نظر راځي،د يو نظم يا غزل لویه حصه په غير شاعرانه خيالاتو مشتمل وي۔خو د دې مېنځ تر مېنځه لکه په کاڼو کښې لعلونه او جواهر موندے شي،لعلونه او جواهر خالص شاعري ده،سوال دا پيدا کيږي چې داسې شاعر وجود موجود دے چې د هغه ټوله شاعري خالص شاعري وي،زما جواب په نفي کښې دے،دا لعلونه جواهر د چا په برخه کښې ډېر او د چا په برخه کښې لږ وي،څومره چې په شعر کښې خالصه شاعري ډېره وي،دومره هغه په اورېدونکي يا لوستونکي کښې شاعرانه جذبه زياته راپارَوي۔مقيد ته چې مونږ ګورو هغه څۀ ډېر لوستے شاعر نۀ ؤ، خو د روغ لېوني غوندې اديب په هغۀ باندې “زۀ محمد دين مقيد نۀ پېژنم”د عنوان لاندې ليکل کوي او د هغۀ شاعرۍ مختلف اړخونه برسيره کوي،مقيد د باچا خان او خدائي خدمتګار تحريک عاشق ؤ،د هغۀ په شاعرۍ کښې د خدائي خدمت ګار سره تړلي شاعرانو اوصاف موندے شي۔هغه د خپل قام ژبې ،ظلم بربريت خلاف اواز اوچت کړے دے،خو د هغۀ زياته شاعري په حسن و عشق مشتمل ده،د چمن ادبي جرګې ټل بنياد محمد دين مقيد او ښاغلي ډاکټر شير زمان طائرزے اېښے دے۔دا ادبي جرګه تراوسه پورې ښۀ فعال ده،يو ځل ئې عالمي کانفرنس منعقد کړو او هر کال د محمد دين مقيد د نامې د ايوارډ د اجراء اهتمام کوي،دا د محمد دين مقيد د ښۀ شاعرۍ ثبوت دے،چې تر اوسه پورې د خلقو اديبانو شاعرانو په زړونو کښې ژوندے دے۔
غزل
چاه د زنخ ته مې د زلفو په رسو کوز کړه
اب حيات ته مې په تورو تاريکو کوز کړه
ما د نظر نيلي نه مۀ غورځوه مړ به مې کړې
دغه توسن نه مې جانانه په رو رو کوز کړه
درياب د مينې کښې زغمے نۀ شم چپې د بېلتون
ساحل کۀ لرې وې نو ما په جزيرو کوز کړه
چې په پنجره کښې هم کړي ګل او د وږمو خبرې
د مقيد قفس د ګلو په باغيچو کوز کړه